NGHỆ THUẬT NUÔI VÀ LUYỆN GÀ CHỌI ĐÒN.

NGHỆ THUẬT NUÔI VÀ LUYỆN GÀ CHỌI ĐÒN.

Nghệ thuật chăn nuôi & huấn luyện gà chọi
Sau đây là những kinh nghiệm được đúc kết từ nhiều năm nuôi & luyện gà chiến :
Từ một con gà mộc, để trở thành một con gà có, đủ thể chất chinh chiến (vừa rắn chắc về cơ bắp, vừa dẻo dai về sức bền & phải có lực bật tức thời), đòi hỏi người chơi phải công phu lắm, Biết kế thừa những kinh nghiệm cổ truyền, kết hợp với những sáng tạo khoa học tiên tiến cùng sự chịu khó đến đam mê ngón nghề, người chơi mới thành công được:

A) 3 NỘI DUNG CHÍNH VỀ VIỆC NUÔI GÀ CHỌI: 1 Ăn, 2 Vần, 3 Om.
1) CHẾ ĐỘ ĂN:

Gà chọi là giống gia cầm, thức ăn chủ yếu là ngũ cốc. Kinh nghiệm cho thấy, muốn cho cơ bắp gà rắn chắc nên cho gà ăn thóc tẻ là chính, ngoài ra điểm phụ thêm một ít “mồi & rau, quả khác.
Cách cho ăn : Mỗi ngày cho gà ăn 2 bữa thóc : Sáng từ 6h - 7h, chiều 17h - 18h tuỳ theo mùa đông hay mùa hè; Buổi trưa khoảng 12h - 13h cho ăn phụ thêm ít mồi & rau quả tươi cho đủ chất.
Lượng thức ăn : Mỗi bữa không được cho gà ăn no hết dung tích diều, cho ăn như vậy gà vừa béo vừa lười, không chịu hoạt động lùng sục tìm ăn, mất hết bản năng sinh tồn trong thiên nhiên, hại vô cùng. Vậy lượng ăn mỗi bữa chỉ khoảng 1/2 đến 2/3 dung tích diều , sao cho sau khi ăn xong bữa, không quá 4h đồng hồ, tức là khoảng 10h -11h trưa trong diều không được còn một hạt thóc nào là vừa ; với lượng ăn sáng này, đến 12h- 13h trưa, gà đói, bắt đầu sục bới tìm ăn, chủ gà cho ăn bổ sung mồi & rau ( hoặc quả) cho đỡ đói, chờ bữa ăn chiều. “Mồi” là thức ăn giầu đạm ( protein), ít mỡ ( lipit) & đủ chất khoáng. Dưới đây là một số loại mồi hay dùng:

a) Thịt nạc ( thịt chó, thịt bò, đùi cóc đã làm sạch ).
b) Trạch, tôm, tép, hay cá nục tươi cắt nhỏ, rửa sạch các loại mồi ở trên nên thay đổi xen kẽ nhau cho gà ăn rất tốt.

c) Thức ăn chuyên dùng cho gà chọi do công ty Vina Sakê sản xuất ( Chiken Gola, Chiken Win, Chiken King ).

Các loại mồi đặc biệt :

a)Tắc kè, thảo long, thạch sùng, hải mã ngâm rượu, thỉnh thoảng cho ăn điểm thêm, rất bổ.
b)Cua đồng băm nhỏ ăn ít chắc gà, ăn nhiều rạc gà.
c)Thịt bò băm nhỏ trộn với bột Mã Tiền, ủ thối lên ròi, mỗi ngày 1 gà chiến chỉ cần cho ăn 1 đến 2 con, gà rất sung, tuy vậy không nên ăn nhiều rất nóng. Chú ý: Mã Tiền là độc dược, để bảo đảm an toàn, khi ủ mồi phải làm xa chỗ người & vật sinh sống. Nhớ mỗi tuần vào lúc mát trời, nên cho gà ăn thêm 2 lần Tỏi, 1 lần ớt (1 quả) tránh dịch toi & làm gà không quáng mắt.

2) PHƯƠNG PHÁP VẦN :

Vần vỗ gà chọi là cách thức tập luyện để chuyển biến 1 gà “mộc” thành 1 gà chiến. Có 3 hình thức vần gà :

a) Gà vần với gà: 2 gà cuốn chân, bịt hoặc thả mỏ ”quần thảo” với nhau, gọi là vần hơi hay vần đòn.
b) Gà vần tập với người: gọi là tập bộ, trong đó có hình thức tập”quay thóc”.
c) 2 gà chạy lồng có người theo dõi đếm vòng.(Các hình thức vần sẽ được trình bầy chi tiết ở phần sau).
Cường độ vần gà : Nguyên lý chung là vần gà theo mức độ hao tổn năng lượng từ thấp đến cao;Từ hình thức đơn giản đến phức tạp. Khi đạt đến điểm đỉnh (MAX) của phong độ, ta phải cho tập với cường độ hạ dần, sao cho đúng ngày ra trường có thể lực hoàn chỉnh. Vậy 1con gà “mộc” muốn ra trường thi đấu được, cần vần theo “cung bậc” nào ? Bảng vần sau đây đã đươc quy chuẩn : Một gà mộc, nguyên lông lá, được xoa om qua chè tươi, chạy lồng & thuốc men khoảng 1 tuần, rồi nghỉ 2 ngày bắt đầu vào vần. 

Công thức chung cho gà chọi đòn:

Vần 1 hồ đòn kỳ 1 (15 đến 20 phút) số ngày nghỉ là 8 ngày, Vần 1 hồ hơi (30 đến 40 phút) nghỉ 7 ngày.

Vần 2 hồ đòn kỳ 2 (17 đến 25 phút ) nghỉ 14 đến 20 ngày, vần 2 hồ hơi (30 đến 40 phút) nghỉ 10 ngày. 

Vần 3 hoặc 4 hồ đòn kỳ 3 (17 đến 25 phút ) nghỉ 21 đến 28 ngày bắn chân 5 phút, 3 ngày sau vần 4 hồ hơi (30 đến 40 phút) nghỉ 10 ngày bắn chân 5 phút, 4 ngày sau bắn chân 10 phút nghỉ 7 ngày cho ra trường. 

Sau kỳ vần 3: kỳ bắn chân này đặc biệt quan trọng người chơi phải quan sát kỹ ( SỨC BẬT khi giao chân - ĐỘ CHÍ CHỢP BÉN MỎ khi vào díu - ĐỘ CĂNG XIẾT khi tung chân đá - quan trọng hơn cả là THẦN KHÍ của “ Chiến Kê “ thể hiện qua sắc đỏ & hơi thở trong khi bắn chân.)

Muốn cho gà an toàn khi bắn chân, phải tìm gà “phu” bịt mỏ, cuốn chân to, đứng cho gà chiến “bắn”. Nên bắn chân hoặc vần gà những kỳ cuối vào lúc nào ? Các hình thức vần gà đều nên chọn lúc thời tiết đẹp, Lý tưởng nhất là ngoài trời có nắng nhẹ, khô ráo, nhiệt độ không quá nóng, lạnh. Ngược lại, không bắn chân hoặc vần gà vào ngày nắng to, nhiệt độ ngoài trời cao hoặc lúc gió mùa mưa rét, sẽ hỏng gà. 

Thường sáng dậy, trước khi cho gà ăn, hãy cho gà chạy lồng, chia số vòng chạy lồng làm 2 hoặc 3 đợt, giữa mỗi đợt chạy, gà được phun nước chè để kích thích sự hưng phấn tự nhiên trong luyện tập. Sau khi chạy lồng, phun nước chè, xoa khô, cho dùng thuốc & ăn sáng rồi mới được “ vào nghệ”. 

VÀO NGHỆ là công đoạn không thề thiếu được trong “ trình” nuôi gà chọi : Gà có săn chắc, sức chịu đòn cao & công lực phát ra nặng hay không, tuỳ thuộc chủ yếu vào việc làm này.

Vào nghệ như thế nào ?: Nghệ củ ( nghệ nấu thuốc ) nghệ này trong Miền Nam mới có nghệ được nấu với phè chua, muối và các vị thuốc đặc biệt đành cho gà. nghệ được mài hoặc đánh cho ngấu & sánh là được.

Lấy bàn chải hoặc cọ quét bôi nước nghệ gần khắp cơ thể gà, tập trung ở những vùng hay bị đòn đánh tới như: ĐẦU, MẶT,CẦN CỔ,VAI, LƯNG, CÁNH, HỐC NÁCH, HÔNG SƯỜN, NGỰC & những vùng hay sinh mỡ như: gầm bụng, đít gà. Chú ý: Đùi vào nghệ nhạt hơn, phần khoeo gối càng vào loãng hơn nữa, tránh bị cứng gà.

RA NGHỆ Sau 6 h đồng hồ vào nghệ, ta phải từng bước ra nghệ phun nước chè, xoa đều bớt nghệ lần 1, 4h đồng hồ sau lại phun nước chè, xoa đều ra bớt nghệ lần 2.

Tiếp đó bước vào tập “quay thóc” rồi ra nghệ lần 3 bằng cách om nước chè tươi đun sôi & phun tắm xoa khô bằng nước sôi để nguội hoặc rượu.

QUAY THÓC là cách tập bộ gà bằng việc cầm gáo thóc nhử gà đang đói chạy xoay tròn tại chỗ. Tổng số vòng chạy lồng & quay thóc ~ 110 vòng /ngày. Ví dụ : hôm nay chạy lồng 70 vòng, thì số vòng quay thóc là 110 - 70 = 40 vòng; chủ gà điều khiển cho gà tập quay tại chỗ 10 vòng thuận chiều kim đồng hồ & 10 vòng ngược chiều kim đồng hồ cứ làm thế cho đủ 40 vòng. Chú ý: Riêng ngày cuối của kỳ tập, để chờ vần lại, tổng số vòng tập giảm xuống còn 80 vòng để tránh mỏi; ví dụ: ngày cuối của các kỳ tập, thường số vòng chạy lồng là 50 vòng, vậy số vòng quay thóc là 80 - 50 = 30 vòng. Một số lưu ý khi dùng thuốc: Nguyên tắc cơ bản khi dùng thuốc là biết phối hợp điều hoà tính HÀN & tính NHIỆT của các loại thuốc; Biết lựa chọn thời tiết, thời khắc thích hợp để dùng thuốc không bị phản tác dụng, lại có hiệu quả cao. Ví dụ: Buổi trưa hè, nhiệt độ ngày đang cao 35- 36 độ C mà dùng các loại thuốc có tính nhiệt như Hải Cẩu Hoàn hay STRICHNIN, không những chẳng lợi mà còn có thể làm mất gân hoặc dạc gà. Ngược lại, trời lạnh, nhiệt độ ngày thấp 8-10 độ C, đừng uống SÂM tính hàn cao, hại gà. *Khi dùng thuốc có tính NHIỆT cao như: Hải Cẩu Hoàn, STRICHNIN, Hổ Cốt, Nghệ v..v...phải cho ăn kèm theo cà chua mát, tránh táo bón. *Mũi tiêm bắp( B12 hoặc B12 - 5500 MEXOCO ) phải cách ngày ra trường ít nhất trước 7 ngày. 

*Những gà “ mình thịt ” còn béo, các buổi sáng mát trời đều trong nuốt NGHỆ, ngoài vào Nghệ liên tục cho đến khi ráo gà mới dừng “nuốt” nghệ. *Khi gà đã đỏ khoẻ, nên thay mũi tiêm bắp B12 bằng việc uống 1 viên 3B, đỡ tiêm hại gà. 

CÁC ĐỘNG TÁC TẬP BỘ  Có tác dụng hỗ trợ, bổ sung & nhấn mạnh vào các động tác vận động trong thi đấu; Tuy vậy luyện tập phải nhịp nhàng, các động tác càng tự nhiên càng tốt.

6 động tác tập bộ như sau : Lắc cần cổ sang 2 bên, sau trước.*Giật nhẹ cánh xuống để gà tự giật trở lại. Vuốt cánh treo gà lên & thả xuống nhẹ nhàng.

Ấn gà “đi tấn” gối sát đất (rất mỏi, làm ít).*Cánh tay chắn ngang diều, tay kia đập nhẹ vào lưng vào hông cho gà tập trường đẩy.

Tập quay tại chỗ: Để dọc cánh tay khoác vào cần, vai gà, quay tay từ từ cho gà tự xoay theo.*Kéo hàm mỏ dưới, bật tay mỏ ngậm trở lại, tập vậy rất khoẻ hàm mỏ.

“QUẦN SƯƠNG”-“DÃI NẮNG” là hình thức rèn khổ luyện cho gà,chinh chiến trong hoàn cảnh thời tiết khắc nghiệt nắng nóng hoặc mưa lạnh ; Không ngần ngại khi sương xuống dày kín vào trời ĐÔNG lạnh,vẫn vần tập đều Càng không được sợ nắng nóng vì gà đã được phơi nắng hàng ngày.

Cách phơi nắng : Buổi trưa có nắng phải phơi gà trên nền đất ẩm hoặc cỏ mát (nếu là nền xi măng, phải trải bao tải dầy, ẩm nước).

Thời gian phơi 1h nắng / ngày, trong lồng phơi phải có cóng nước. Chú ý: nếu nắng nóng 34-35 độ C trở lên, phải cho gà uống 1 nhát SÂM khi phơi nắng.

3) OM CHƯỜM:

Om chườm gà chọi là việc làm cần thiết không thể thiếu, nhờ đó làm gà săn chắc, sức bền chịu tăng lên & ra đòn nặng hơn so với gà không được om. 

Các công việc cần làm hàng ngày : Sáng vào nghệ, trưa phun nước chè ra nghệ lần 1, chiều phun nước chè ra nghệ lần 2, trước bữa ăn chiều om nóng ra nghệ lần thứ 3, rồi tắm xoa khô & mắc màn cho gà ngủ.

Nồi om : Gà sau khi vần, đá về nồi nước om gồm nghệ nguyên củ hoặc cau khô, ngải cứu & ít muối, nồi om này không để quá 4 ngày phải thay nước mới.

Nồi om mới tiếp theo vẫn vậy, chỉ thay ngải cứu bằng lá chè tươi, lá ỏi, không để quá 5 ngày lại thay nước mới, nguyên liệu không đổi.

Thao tác om : Mỗi lần om nóng khoảng 10 đến 15 phút, nồi om đun sôi, bắc ra ngoài, om chườm theo thao tác (10 tay om) như sau:

Tay 1 ( T1): Nhúng khăn om, vắt khô, chấm tảng, mặt, vuốt xuôi cần cổ xuống sống lưng, âu vai, cánh gà; chuyển nếp khăn lấy hơi nóng chấm 2 quả táo& day ngực gà; dở khăn om mặt trong cánh bên trái, rồi nắm khăn đấm vào gầm bụng, đít gà cuối cùng mở khăn còn ấm xoa mông, hông, đùi & gập nhẹ quản bàn ngón chân trái gà.

Tay 2: Thao tác như T1, nhưng làm bên cánh & chân phải gà.

Tay 3-T4 làm lại như T1-T2 Lúc này nước đã nguội, tiếp tục om theo thao tác sau:

Tay 5 : Nhúng khăn nóng, vắt khô, chỉ om cần mặt cổ gà, dở khăn lăn cổ, om âu vai, vuốt sống lưng. Nhúng khăn nóng lần nữa, vắt khô, vỗ đít, om ngực, vuốt phía trong cánh trái, om hông đùi chân trái.

Tay 6 : Nhúng khăn 2 lần om như T5, nhưng làm với cánh & chân phải gà.

Tay 7 - T 8, T 9 - T 10 làm lại như T5-T6.

NỒI OM CỔ TRUYỀN : Là nồi om có 2 lớp: Lớp ngoài gọi là nồi thành( gồm nghệ củ, chè tươi, lá ỏi, ngãi cứu ).

Lớp trong gọi là nồi quách ( gồm vỏ cây gạo, rễ si, lá tre tước nhỏ,cắt ngắn, nghệ giã nhuyễn & ít muối).

Các thao tác T1,2,3,4,5,6 dùng nước om nồi Quách. Các thao tác T7,8,9,10 dùng nước om nồi Thành. 

Chú ý: sau khi om, nhớ lấy khăn khô lau kỹ, dùng tay mát-xoa thư giãn toàn thân gà rồi cho thuốc, ăn chiều & mắc màn, ngủ bồ.

CÁC ĐIỀU CẦN THIẾT KHÁC, ĐỂ CÓ ĐƯỢC 1 GÀ CHIẾN :

1) Chuồng gà chiến: Kích thước: dài 2m , rộng 0,8m , cao 1,3m(chưa kể mái).

2) Trong chuồng có bàn đậu ăn, gáo uống dài 20cm, rộng 12cm máng trong chuồng cho gà uống.

Khoảng giữa chuồng có 2 cầu cao 10cm, cách 2 đầu hồi 70cm để gà trèo qua trèo lại dẻo gân vô cùng.

Chọn hướng Đông Nam hoặc Tây Nam để lấy nắng & gió lành. Nền chuồng đất thịt nện, cao ráo, có rãnh thoát nước xung quanh. Mái chống mưa nắng & tránh bức xạ mặt trời.

3) Muốn gà đá vần về chóng tan đòn, mau khoẻ, hãy dùng phương thuốc Gia Truyền phương thuốc gồm các vị sau :

Ma hoàng 2 đồng cân.

Nhĩ hương 2 đồng cân

Thủ ô 5 đồng cân

Mộc qua 5 đồng cân

Thiên niên kiện 3 đ-c

Xương truật 2 đ - c

Địaliền 3 đ- c

Mộc dược 2 đ-c

Quế tần 3 đ-c

Huyết đằng 5 đ-c

Bách bộ 5 đ-c

Đỗ trọng 2 đ-c 

Cẩu tich 4 đ-c

Lai quy 5 đ-c

Quế thông 3 đ-c 

Xuyên sơn giáp 5 đ-c

Huyết giác 5 đ-c

Cam thảo 5 đ-c

Quế chi 3 đ-c

Khương hoạt 5 đ-c 

Hồng hoa 1 đ-c

Quy vĩ 2 đ-c

Phong kỷ 5 đ-c.

Thuốc sao khô tán nhỏ, ¼ hoàn với mật ong uống sau khi đá, vần về (chỉ uống tối đa 4-5 ngày, mỗi ngày 1 hoàn bằng 1 đốt ngón tay) ; ¾ lượng thuốc còn lại ngâm rượu xoa vào vết đòn chóng tan, xoa vào chân đùi chóng hết mỏi.

BÀI THUỐC BÍ TRUYỀN của người khách vãng lai :
Gà mộc, trước khi vần đá bôi MỠ CÁO hoặc mỡ RẮN HỔ HÀNH vào cần cổ & mặt trong nách, cánh gà, khi thi đấu làm gà đối phương rợn mùi yếu vía dễ bỏ chạy.

Việc làm quen với MỠ CÁO hoặc mỡ RẮN HỔ HÀNH phải làm từ từ đối với gà, bôi từ ít tới nhiều, từ diện hẹp đến diện rộng, lớp mỏng tới lớp dầy. Để chống lại biệt dược trên, bôi tỏi vào mũi gà sẽ tránh được ám khí này.

Những chú ý cuối cùng : Kỳ vần cuối trước khi ra trường thi đấu, phải vần trong điều kiện thời tiết tốt & chọn đối thủ thích hợp để giành thế thuận lợi cho “chiến kê”sắp ra trường.

Những ngày nghỉ sau kỳ vần cuối ( hoặc kỳ bắn chân), phải thật để ý đến điều kiện ngoại cảnh, thời tiết quanh nơi thả gà.

Tránh gà chiến bị nắng nóng hoặc giá lạnh, đặc biệt đêm ngủ phải chọn nơi khô ấm, nhưng thoáng đãng, không muỗi mòng & nếu đêm mưa, không để hắt dột vào gà.

Trước ngày thi đấu 2 ngày, nghỉ vào nghệ, chỉ phun nước chè 3 lần & cuối ngày tắm sạch bằng nước ấm rồi lau khô cho ngủ sớm.

C) LUẬN VỀ SẮC MẠNG - TƯƠNG SINH TƯƠNG KHẮC 4 MÙA :

Sắc mạng - tương sinh tương khắc 4 mùa không phải là yếu tố quyết định sự thắng bại của một trận gà.

Người xưa đã dạy: “Nhất KHOẺ, nhị TÀI, tam BỀN, tứ LỐI ”, như vậy các bậc tiền nhân đã đánh giá, săp xếp rõ ràng các yếu tố để so sánh sự hơn kém giữa 2 chiến kê trên đấu trường.

Tuy vậy, là người ham mê muốn đi sâu vào “Nghệ thuật đấu gà chọi”, ta không thể bỏ qua Sắc mạng - tương sinh tương khắc 4 mùa là những điều đã được chiêm nghiệm nhiều đời mà người xưa đã đúc kết thành.

Nội dung như sau : Sắc mạng gà được chia theo Ngũ hành ; còn Thiên canh Sinh Khắc dựa vào 4 mùa: Xuân, Hạ, Thu, Đông.

Gà Bạch Nhạn(sắc lông trắng) mạng KIM

Gà XÁM (sắc lông ghi xám) mạng MỘC

Gà BỊP(sắc lông nâu vàng) mạng THỔ

Gà Ô(sắc lông đen) mạng THUỶ

Gà TÍA(sắc lông đỏ như Mận, như Lửa) mạng HOẢ.

KIM khắc MỘC, MỘC khắc THỔ, THỔ khắc THUỶ, THUỶ khắc HOẢ, HOẢ khắc KIM.

Chiều ngược lại Khắc là Sinh đó là vòng Sinh-Khắc trong thuyết ngũ hành. Ngoài vòng Sinh-Khắc nêu trên, Ngũ Hành Tinh Tú còn có quan hệ Sinh- Khắc khác : KIM khắc THỔ, THỔ khắc HOẢ , HOẢ khắc MỘC , MỘC khắc THUỶ , THUỶ khắc KIM. Khi sự Thần Bí của Sắc Mạng theo Ngũ Hành, sự Vượng Hưu của gà chọi theo 4 mùa, con người ta chưa lý giải nổi, chỉ thâu nhận được qua kinh nghiệm nhiều đời, thì người SƯ KÊ phải luôn nhắc nhở mọi TRÒ nhớ câu “Nhất KHOẺ, Nhị TÀI..”là điều quyết định cao nhất đến thắng bại của đấu gà.

D) CÁCH CHỌN GÀ ĐÁ THEO ĐÒN LỐI:

1) Chọn gà thế công: Chân đánh gẫy, ra dọc mau như “chớp giật”,biết mượn mỏ quăng theo, rất quí. Nếu không ra dọc, phải biết cườm cuốn 2 mang đá mé chật hoặc đấm giữ.
2) Chọn gà thế thủ:

a- Gà cưa cần 2 mang đá mé “suya”; nhỡ đà chui sâu thông vỉa hoặc thông cống, mọc lên đánh sốc nách hay rút gáy dữ.

b- Gà dựng kiệt 2 mang, biết tát dọc mau, đè mé đá chật được. Đối thủ thả đầu ba, phải biết búng tảng hoặc trầm đấm.

c- Gà đi dưới, hoặc vỉa 2 mang mọc lên đá xốc nách dữ, hoặc chui thông cống, đội ngược đối thủ lên đá rút gáy xoè gà.

Không chơi gà thậm thụt ra bắt hầu thật thà dễ thua.

TÓM LẠI : Gà đi trên phải biết triệt đầu dưới. Ngược lại, gà đi dưới phải cực kỳ kín đáo, hình thể phải liền bộ hơi ngóc nên là chí bắn liền, rồi lại ẩn sâu núp kỹ mới chơi được.

Các loại vẩy gà quí như: Án thiên, Phủ địa, Nhật thần, Khai vương, Lộc điền, Hàm long, Hổ khẩu, huyền kiều, Tam tài .v..v...

Các loại vẩy xấu như: Liên giáp ngoại, vỡ thành ngoại, vấn cán, tam tài hạ.v..v... xem thêm ở các sách phổ thông, sách nào cũng viết về kinh kê vẩy độ.)